Spadkobiercy – jak wygląda dziedziczenie długów?
Śmierć spadkodawcy oznacza, że jego najbliżsi dziedziczą jego majątek, ale równie często – długi. Jakie są zasady nabywania tego kłopotliwego spadku? Czy można uniknąć odpowiedzialności za długi zmarłego? Odpowiedzi znajdziesz poniżej. W razie wątpliwości skontaktuj się z radcą prawnym w swoim mieście.
Dziedziczeni spadku – podstawowe zasady
Warto wiedzieć, że masa spadkowa składa się zarówno z aktywów, jak i pasywów, czyli tzw. długów spadkowych. Jeżeli zmarły nie pozostawił testamentu (lub spadkobiercy przez niego wyznaczeni odmówili przyjęcia spadku) zastosowanie znajdują odpowiednie przepisy Kodeksu Cywilnego. W sytuacji takiej dziedziczą małżonkowie zmarłego oraz jego dzieci, przy czym podział następuje w równych częściach. Część należna małżonkowi nie może jednak być niższa niż 25%. Jeżeli zmarły nie pozostawił małżonka ani zstępnych (dzieci i wnuków), spadek przypada rodzicom i rodzeństwu.
Jak już wspomniano, do masy spadkowej należą również długi. Kolejność ich dziedziczenia jest identyczna, jak opisana powyżej (oczywiście w przypadku braku testamentu lub odmowy dziedziczenia przez osoby w nim wskazane).
Jak uniknąć odpowiedzialności za długi zmarłego?
W przypadku, gdy jesteśmy spadkobiercami, możemy zachować się na kilka sposobów:
- przyjąć spadek wprost, czyli zgodzić się na dziedziczenie całości majątku i długów,
- przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza – zgodzić się na przejęcie długów, ale tylko w kwocie, która nie przekracza wartości odziedziczonego majątku,
- odrzucić spadek, zrzekając się całości majątku oraz wszelkich długów,
- nie składać oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Jakie są konsekwencje braku reakcji? Jeszcze do niedawna powodowało to przyjęcie całości spadku (przyjęcie wprost), jednak od roku 2015 zaszły istotne zmiany w prawie. Zgodnie z nimi brak reakcji w ciągu 6 miesięcy od momentu, w którym spadkobierca dowiedział się o swoim powołaniu do spadku, oznacza automatyczne dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza, czyli odpowiedzialność za długi, ograniczona do wysokości odziedziczonego majątku.
Jak uniknąć odpowiedzialności za długi – ważna rady dla spadkobierców
W praktyce osoby, które odziedziczyły spadek, nie składając oświadczenia o odrzuceniu lub przyjęciu go, mogą czuć się bezpiecznie – według obowiązujących przepisów nie odziedziczą bowiem długów, przekraczających wartość majątku. Jeżeli jednak ktoś nie jest zainteresowany dziedziczeniem, powinien odrzucić spadek. Czynność taką można wykonać nie tylko przed sądem, lecz również przed notariuszem (to kolejny efekt nowelizacji z 2015 roku).
Rodzice małoletnich powinni również pamiętać, by dokonać odrzucenia spadku nie tylko w imieniu własnym, ale również dzieci. Dzieci, które są obecnie pełnoletnie, powinny zrobić to we własnym zakresie. Jeżeli nie przeprowadzimy tego zabiegu, może okazać się, że nasze dzieci odziedziczą długi, których nie chcieliśmy przejąć my.